De Belastingdienst gaat vanaf 2025 intensiever controleren op schijnzelfstandigheid. Gedurende dat jaar zal de focus liggen op toezicht en het opleggen van correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen. Vanaf 1 januari 2026 zullen daar ook boetes bij komen. Staatssecretaris Van Oostenbruggen heeft hierover nadere uitleg gegeven in antwoord op Kamervragen.
Handhaving in 2025: controle zonder boetes
In 2025 zal de Belastingdienst strenger toezien op schijnzelfstandigheid. Dit betekent onder meer dat bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken worden uitgevoerd, waarbij opdrachtgevers gewaarschuwd kunnen worden als er een risico bestaat op schijnzelfstandigheid. Wanneer wordt vastgesteld dat sprake is van schijnzelfstandigheid, kunnen direct correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen worden opgelegd, maar alleen voor situaties vanaf 1 januari 2025.
Belangrijke punten:
- De Belastingdienst richt zich op risicogerichte controles, beginnend met bedrijfsbezoeken.
- Indien schijnzelfstandigheid wordt vastgesteld, kunnen naheffingsaanslagen en correctieverplichtingen worden opgelegd.
- In 2025 worden geen boetes opgelegd, behalve bij kwaadwillendheid of als een eerdere aanwijzing niet is opgevolgd.
- Vanaf 1 januari 2025 worden waarschuwingen niet meer standaard gegeven; handhaving kan direct plaatsvinden.
Handhaving vanaf 2026: invoering van boetes
Per 1 januari 2026 wordt de handhaving verder verscherpt en opgenomen in de reguliere belastingcontrole. Dit houdt in:
- Naast correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen kunnen ook boetes worden opgelegd.
- Handhaving maakt deel uit van reguliere controles, zoals bedrijfsbezoeken en boekenonderzoeken.
- Boetes gelden voor overtredingen vanaf 2026, terwijl naheffingsaanslagen met terugwerkende kracht tot 1 januari 2025 kunnen worden opgelegd (behalve in gevallen van kwaadwillendheid of als eerdere aanwijzingen zijn genegeerd).
Boekenonderzoeken en modelovereenkomsten
Wanneer de Belastingdienst vermoedt dat een opdrachtgever structureel gebruikmaakt van schijnzelfstandigen en daarbij een groot risico vormt, kan een boekenonderzoek worden ingesteld. Dit onderzoek verschaft inzicht in de arbeidsrelaties en de naleving van wet- en regelgeving.
Vanaf 6 september 2024 neemt de Belastingdienst geen nieuwe aanvragen of verlengingen voor modelovereenkomsten meer in behandeling. Bestaande goedgekeurde modelovereenkomsten blijven geldig tot eind 2029.
De Belastingdienst heeft geen adviserende rol bij vooroverleg. Wel kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers een verzoek tot vooroverleg indienen. Op de website van de Belastingdienst staat beschreven hoe dit proces werkt en aan welke voorwaarden moet worden voldaan.
Conclusie
In 2025 wordt de handhaving op schijnzelfstandigheid verscherpt, waarbij correctieverplichtingen en naheffingsaanslagen als belangrijkste sancties gelden. Boetes zullen pas vanaf 1 januari 2026 worden opgelegd. Dit betekent dat opdrachtgevers en opdrachtnemers tijdig hun werkwijze moeten evalueren en aanpassen om aan de wetgeving te blijven voldoen.
